Ιστορία
Το Όμοδος βρίσκεται 42 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της πόλης της Λεμεσού στη γεωγραφική περιφέρεια των Κρασοχωριών. Είναι κτισμένο κοντά στη δυτική όχθη του ποταμού Χα ποτάμι, σε μέσο υψόμετρο 810 μέτρων. Το χωριό περιβάλλεται από ψηλές βουνοκορφές, οι ψηλότερες από τις οποίες είναι ο Αφάμης (1153 μ.) και ο Κρεμμός της Λαόνας (1092 μ.).
Το χωριό δέχεται μια μέση ετήσια βροχόπτωση γύρω στα 760 χιλιοστόμετρα και στην περιοχή του καλλιεργούνται αμπέλια, διάφορα φρουτόδενδρα (μηλιές, δαμασκηνιές, αχλαδιές, ροδακινιές και χρυσομηλιές). Υπάρχουν επίσης ακαλλιέργητες εκτάσεις που καταλαμβάνονται από ποικίλη φυσική βλάστηση. Ένα μικρό μέρος του χωριού, στο βόρειο τμήμα του καταλαμβάνεται από το κρατικό δάσος της Πάφου.
Από συγκοινωνιακής άποψης το Όμοδος συνδέεται στα βορειοανατολικά με το χωριό Μανδριά (4 χμ), στα νότια με το χωριό Ποταμιού (3 χμ) και στα νοτιοδυτικά με τα χωριά Βάσα Κοιλανίου (4 χμ) και Μαλιά (5.5 χμ).
Η κοινότητα γνώρισε μεγάλες πληθυσμιακές ανακατατάξεις. Το 1881 οι κάτοικοι του χωριού ήταν 572 που αυξήθηκαν στους 630 το 1891, στους 660 το 1901, στους 813 το 1911, στους 895 το 1921, στους 906 το 1931 και στους 1006 το 1946. Στη συνέχεια ο πληθυσμός της κοινότητας άρχισε να μειώνεται λόγω της αστυφιλίας και αποδημίας που έπληξε όλα τα χωριά της περιοχής. Έτσι το 1960 οι κάτοικοι μειώθηκαν στον 942, στους 764 το 1976, στους 549 το 1982. Στην απογραφή του 2001 οι κάτοικοι ήταν 311.
Το χωριό πολύ πιθανό να δημιουργήθηκε στα τέλη της Βυζαντινής περιόδου ή στις αρχές της Φραγκοκρατίας, ύστερα που διαλύθηκαν οι οικισμοί Πάνω και Κάτω Κούπετρα, που βρίσκονταν στην ανατολική όχθη του ποταμού Χα Ποτάμι. Σύμφωνα με την παράδοση ο Ισαάκιος Κομνηνός που ήταν δεσπότης της Κύπρου (1185-1191) μετά την ήττα του στο Κολόσσι από τον Άγγλο βασιλιά Ριχάρδο Λεοντόκαρδο, κατέφυγε στα Κούπετρα μέχρι που τον κάλεσε ο Ριχάρδος στη Λεμεσό για συνομιλίες και ειρήνευση. Αυτό σημαίνει πως στα 1191 υπήρχαν τα Κούπετρα τα οποία διαλύθηκαν αργότερα.
Μετά την διάλυση των συνοικισμών των Κουπέτρων, δημιουργήθηκε νέος οικισμός γύρω από το αρχικό μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού, που πήρε το όνομα Όμοδος.
Πάντως κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας το χωριό υπήρχε. Ο Ντε Μας Λατρί το αναφέρει ως φέουδο. Ο μεσαιωνικός χρονογράφος Λεόντιος Μαχαιράς αναφέρει ότι το Όμοδος είχε παραχωρηθεί στον ευγενή Ιωάννη ντε Μπρι (Jean de Brie) από τον βασιλιά της Κύπρου Ιάκωβο Α΄ με την ευκαιρία της εκλογής του, το 1382. Το χωριό βρίσκεται σημειωμένο σε παλιούς χάρτες ως Homodos, Homocios και Omodos.
Για την ελληνική ονομασία του χωριού οι επικρατέστερες εκδοχές είναι τρεις:
- Από την Κυπριακή λέξη μόδος που σημαίνει με την ησυχία σου, με τρόπο, προσεκτικά, όταν οι κάτοικοι των Κουπέτρων βλέποντας κάθε βράδυ ένα φως στο απέναντι βουνό, πήγαν για να δουν τι συμβαίνει και βρήκαν το φως να βγαίνει από την καρδιά ενός πυκνού και δύσβατου βάτου, που για να περάσουν χρειάστηκε να τον κόψουν και ο ένας έλεγε στον άλλο «με τον μόδο σου» ώσπου τελικά βρήκαν μια σπηλιά με ξύλινο σταυρό και ένα καντήλι αναμμένο μέσα.
- Από το χωριό ξεκινούν πολλοί δρόμοι για τα γύρω χωριά. Από το επίρρημα ομού και την λέξη οδός σχηματίστηκε το Όμοδος.
- Σε Φράγκικα έγγραφα αναφέρεται ότι στην περιοχή κατοικούσε ο φεουδάρχης Homodeus και πολύ πιθανό από το όνομα του φεουδάρχη να πήρε και το χωριό το όνομα του.
Μέσα και πολύ κοντά στο χωριό βρέθηκαν αρχαία αντικείμενα που φανερώνουν ότι η περιοχή κατοικείτο κατά την αρχαιότητα και μάλιστα από τα Προϊστορικά χρόνια. Εξάλλου τοπωνύμια της περιοχής έχουν αρχαία προέλευση όπως για παράδειγμα το βουνό Αφάμης που η ονομασία του υποδηλώνει λατρεία στην κορφή του Ευφήμιου Δία, ο κρεμμός της Έρας (Ήρας) κλπ.
Το Όμοδος είναι γνωστό από τα παλιά χρόνια για τα εκλεκτά του σταφύλια και τα εύγευστα κρασιά του. Σύμφωνα με την παράδοση, το εξαιρετικής ποιότητας μοσχάτο κρασί Αφάμης, που πήρε το όνομα του από το ομώνυμο βουνό στα ανατολικά του χωριού, έδωσε την αφορμή ώστε ο μέθυσος σουλτάνος Σελήμ ο Β΄ να κατακτήσει το νησί για να έχει δικό του αυτό το περίφημο κρασί. Το γεγονός ότι η κατασκευή παραδοσιακού κρασιού στο Όμοδος από τα παλιά χρόνια μαρτυρείτε και από τον γνωστό μεσαιωνικό ληνό που βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το Μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού.
Οι κάτοικοι του Ομόδους εκτός από την καλλιέργεια του αμπελιού και την παραγωγή εκλεκτού κρασιού και ζιβανίας, επιδίδονται και στην κατασκευή σουτζιούκου, παλουζέ, κκιοφτερκών και κουλλουρκών. Τα αρκατένα κουλλούρκα του Ομόδους είναι επίσης πασίγνωστα και περιζήτητα σε όλη την Κύπρο. Επίσης παρασκευάζουν γνήσια και εξαιρετικής νοστιμάδας γλυκά από φρούτα της περιοχής.
Η οικοτεχνία ανθεί στο Όμοδος. Οι γυναίκες του χωριού εκτός από την πολλή και σκληρή δουλειά που προσφέρουν δίπλα στον άνδρα για την καλλιέργεια της γης, ασχολούνται και με τα χειροποίητα κεντήματα, φτιάχνοντας θαυμάσιους κροσιέδες, τραπεζομάντιλα, νηματένα παπλώματα, πιπίλες και δαντέλες.
Το Όμοδος, κτισμένο στη πλαγιά του βουνού, ανάμεσα σε ένα καταπράσινο χαλί από αμπελώνες, περιτριγυρισμένο από βουνά, που λες και τοποθετήθηκαν με αριστοτεχνική διάταξη, είναι από τα πιο γραφικά χωριά της Κύπρου. Η μεγάλη πλατεία του χωριού, μοναδική σε γραφικότητα και έκταση, μπροστά στο μεγαλόπρεπο μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού, ο μεσαιωνικός ληνός, τα στενά δρομάκια, τα πετρόκτιστα σπίτια όλα χωμένα στο πράσινο, προσδίδουν στο χωριό μια ιδιαίτερη ομορφιά και γοητεία. Εξάλλου τα ίδια τα σπίτια του χωριού συγκεντρώνουν αρκετό ενδιαφέρον από πλευράς λαϊκής αρχιτεκτονικής με κύρια στοιχεία στις κεραμιδένιες στέγες ή τα δώματα, τα γραφικά ανώγια, τις πλακόστρωτες λουλουδιασμένες αυλές με τα πιθάρια, τις ξύλινες πόρτες και τα ξωπόρτια με ποικίλες διακοσμήσεις, τα μπαλκόνια και τα μακρινάρια.
Η λαϊκή τέχνη διατηρείται παραδοσιακά και στο εσωτερικό των σπιτιών, όπου απαντάται το παλιό ψηλό κρεβάτι με τον κεντημένο σκλουβέρι, ο σκαλιστός καναπές, οι τόνενες καρέκλες, οι τοίχοι στολισμένοι με κάδρα από κουκούλι μεταξοσκώληκα, η τσιμινιά με τις χαλκομαγείρισσες, τον τσέστο και την τατσιά. Εξάλλου στην αποθήκη του σπιτιού, που είναι πρώτα από όλα και εργαστήρι των σταφυλιών, βρίσκονται τα πελώρια κόκκινα πιθάρια για την αποθήκευση του κρασιού. Διατηρούνται ακόμα το παλιό άροτρο, το ασσίν του κρασιού, το αλεστήρι των σταφυλιών, τα κοφίνια και το καζάνι της φημισμένης ζιβανίας.
Εκείνο όμως που χαρακτηρίζει τον κάτοικο του Ομόδους είναι η απέραντη πλατιά καρδιά του και η πατροπαράδοτη φιλοξενία του που δεν θα συναντήσεις παρόμοια σχεδόν σε κανένα άλλο μέρος της Κύπρου. Όλα αυτά για να τα καταλάβεις έντονα, πρέπει να ζήσεις σε αυτό τον τόπο, με αυτούς τους ανθρώπους με όλα εκείνα τα στοιχεία που το συνθέτουν.
Δύο μέρη σε ολόκληρο τον κόσμο μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση, αναφέρει σε συνέντευξη του ο Γάλλος πρόεδρος της παγκόσμιας ένωσης τουριστικών δημοσιογράφων και ταξιδιωτικών συγγραφέων, Το Μάτσα Πίτσου της φυλής Ίνκας στο Περού της Λατινικής Αμερικής και το χωριό Όμοδος της Κύπρου.
Είναι ίσως το Όμοδος, ένα χωριό από τα λίγα που διατηρεί ανόθευτη την παλιά ομορφιά του και τον απόλυτα Κυπριακό χαρακτήρα του.
Εκπαιδευτήρια
Για όποιον ενδιαφέρεται να στραφεί στο παρελθόν των προηγούμενων δύο αιώνων της ιστορίας των Εκπαιδευτηρίων Ομόδους και να μελετήσει τα πράγματα μιας εποχής, η ιστοσελίδα αυτή θα αποτελέσει ένα μικρό βοήθημα και μια μικρή προσφορά στην ιστορία της μαρτυρικής κωμοπόλεως Ομόδους.
Το «΄Ομοδος», έχει χαρακτηριστεί κοιτίδα πολιτισμού. Ανήκει στη Μητροπολιτική περιφέρεια Πάφου.
Εδώ και δύο αιώνες στεγάζει και συντηρεί, χάρη στη φιλομάθεια των κατοίκων, τα πρώτα Εκπαιδευτήρια της Κύπρου.
Στα τέλη του 18ου αιώνα, κατά το 1796, εποχή κατά την οποία όλες σχεδόν οι πόλεις της Κύπρου στερούνταν εκπαιδευτηρίων, στην κοινότητα Ομόδους ιδρύεται, υπό την αιγίδα της ακμάζουσας τότε Ιεράς Μονής Τιμίου Σταυρού, η πρώτη «Ελληνική Σχολή Ομόδους». Ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος ο αείμνηστος Κλήμης Ασημίδης, ο οποίος δίδαξε από το 1796 μέχρι το 1818, οπότε και κλήθηκε να μεταβεί στην Ιερουσαλήμ, όπου ίδρυσε την Θεολογική Σχολή του Σταυρού των Ιβήρων.
Τον Κλήμη Ασημίδη διαδέχτηκε ο Νικόλαος Σπίννος, ο επικαλούμενος Κουτσόσπιννος, ο οποίος διηύθυνε τη Σχολή μέχρι το 1821.
Αξιόλογοι Δάσκαλοι επίσης υπήρξαν και οι Πατέρες της Ιεράς Μονής, στους χώρους της οποίας στεγαζόταν. Ανάμεσα σ΄ αυτούς συγκαταλέγεται και ο Ηγούμενος Οικονόμος Δοσίθεος, άνθρωπος προικισμένος με θεία χαρίσματα, ο οποίος δίδαξε στη Σχολή, από το 1810 μέχρι το 1821, οπότε και καρατομήθηκε κατά την 11η Ιουλίου 1821 από τον Κιουτσούκ Μεχμέτ, όταν οι Τούρκοι προέβησαν στις σφαγές του Αρχιεπισκόπου Κύπρου και των άλλων Επισκόπων και προκρίτων της Κύπρου.
Στη Σχολή φοιτούσαν μαθητές από όλη την Κύπρο, μηδέ αυτής της Πρωτευούσης εξαιρουμένης, οπότε κατάφερε το Όμοδος, να δημιουργήσει παράδοση και να γεννήσει άνδρες διάσημους, οι οποίοι μεταλαμπάδευσαν τα γράμματα σε όλο το νησί. Μεταξύ αυτών διακρίνει κανείς, τον Αρχιμανδρίτη Αγαθόβουλο, τον Αρχιεπίσκοπο Πανάρετο (1827 – 1840), τον Μητροπολίτη Κιτίου Μελέτιο (1844 – 1864), τον Πάφου Νεόφυτο (1870 – 1888), οι οποίοι υπηρέτησαν επάξια τους αρχιεπισκοπικούς θρόνους της Κύπρου, τον ιστορικό και λόγιο Γεώργιο Λουκά, τον μέγα ιεροψάλτη Στυλιανό Χουρμούζιο, τον φιλόλογο Θεόδωρο Νεστορίδη, ο οποίος ίδρυσε Ελληνικό Σχολείο στη Σμύρνη και αργότερα το Νεστορίδειο Γυμνάσιο στην Αθήνα, το οποίο λειτουργεί μέχρι σήμερα.
Με την εξασφάλιση από την Υψηλή Πύλη γύρω στο 1700 «Φιρμανίου ασυδοσίας και ασυλίας» της Ιεράς Μονής του Τιμίου Σταυρού, τόσο η «Ιερά Μονή», όσο και η «Ελληνική Σχολή Ομόδους» ήκμασαν μέσα στους σκοτεινούς χρόνους της Τουρκοκρατίας και έγιναν Θρησκευτικά, αλλά και Εκπαιδευτικά Κέντρα της περιοχής.
Έτσι το Όμοδος πρωτοπόρησε στα Ελληνικά Γράμματα, όπως μαρτυρούν στα βιβλία τους η Αθηνά Ταρσούλη και η Αγνή Μιχαηλίδου.
Η ακμή όμως αυτή έμελλε να διακοπεί.
Όταν η Ιερά Μονή Τιμίου Σταυρού Ομόδους, από την οποία εξαρτιόταν η ομαλή λειτουργία της, άρχισε να πωλεί την τεράστια κτηματική περιουσία της ατυχώς, η «Ελληνική Σχολή» διέκοψε τη λειτουργία της.
Η φιλομάθεια των κατοίκων δεν σταματά. Το 1880 ιδρύεται το Αρρεναγωγείο και Παρθεναγωγείο με πρώτη Διδασκάλισσα την Κλειώ Παπίδου. Τα δύο σχολεία στεγάζονταν και πάλι στους χώρους του Μοναστηριού και σ΄ αυτά φοιτούσαν μαθητές και μαθήτριες απ’ όλη την γύρω περιοχή.
Το 1907, ο θρόνος της Πάφου ευρίσκετο εν χηρεία και Τοποτηρητής τούτου ήταν ο Διάκονος Πορφύριος Κυριακίδης ο οποίος ήταν και o Πρόεδρος Διαχειριστικής Επιτροπής της Μητροπόλεως στο Κτήμα. Η Επιτροπή αυτή διόρισε ως διαχειριστή της Ιεράς Μονής Τιμίου Σταυρού Ομόδους, τον διάκονο και κατόπιν Ηγούμενο της Ιεράς Μονής Αγίου Παντελεήμονος , Στέφανο Κέλουρα.
Το 1907 ο Διάκονος Κέλουρας, διαμένοντας στο Όμοδος, ιδρύει την «Ελληνική Σχολή» η οποία λειτούργησε υπό την Διεύθυνσή του και φοιτούσαν σ΄ αυτήν παιδιά από όλα τα γύρω χωριά. Η λειτουργία της όμως διακόπηκε, διότι δεν είχε οικονομικούς πόρους για να συντηρείται . Η Σχολή επανιδρύεται από τον ίδιο και λειτουργεί κατά τα χρόνια 1916 – 1917, αλλά και πάλιν έκλεισε, δυστυχώς για τους ίδιους λόγους.
Το 1920 περίπου κτίζεται το πρώτο Δημοτικό Σχολείο Ομόδους, στο οποίο φοίτησαν όλοι οι κάτοικοι του Ομόδους και δίδαξαν δεκάδες δάσκαλοι απ’ όλη την Κύπρο. Συνεχίζει τη λειτουργία του ως τις μέρες μας, αλλά λόγω του προβλήματος της αστυφιλίας, βρίσκεται σε φθίνουσα κατάσταση.
Σήμερα λειτουργεί ως περιφερειακό με τρεις αίθουσες και αριθμεί 40 μαθητές και με Διδακτικό Προσωπικό τρεις Δασκάλους.
Μεταξύ των ετών 1850 – 1950 δίδαξαν στο Όμοδος ανάμεσα σε τόσους άλλους εκλεκτούς Δασκάλους και οι Ομοδίτες Δάσκαλοι: Διονύσιος Ζάκας, Χριστόδουλος Θεοδουλίδης, Γεώργιος Λουκά, Σοφοκλής Παυλίδης, Ιωάννης Γεωργιάδης, Ζήνωνας Λουκά, Παπαθεόδωρος , Ιωάννης Μοδινός, Ηρόδοτος Μοδινός, Κώστας Ττοφαρίδης, Μαρία Πετρίδου, Έκτορας Ιερείδης, Θεοφύλακτος Αντωνίου, Πέτρος Αναστασιάδης, Λεωνίδας Ζαχαριάδης, Βασίλειος Τελεβάντος, Νικήτας Μιχαηλίδης, Μαούνη, Μαριγώ, Νίνα Μυριανθοπούλου, Γιώργος Οικονομίδης, Θεοχάρης, Αναστασία Ευπραξία , Κορίνα, Υβόνη, Αγαμέμνων Ηφαιστίδης, Χρυστάλλα Φαούτα, Αλέκος, Ιωάννης Μυριανθούσης, Γιάννης Οικονομίδης, Ελένη Μοδινού, Ανδρέας Στυλιανίδης και τόσοι άλλοι των οποίων τα ονόματα παραμένουν ζωντανά στη μνήμη του λαού και μνημονεύονται από την Ιερά Μονή Τιμίου Σταυρού κάθε χρόνο την Ημέρα των Γραμμάτων.
Το Όμοδος, όπως έχει προαναφερθεί, υπάγεται στη εκκλησιαστική περιφέρεια Πάφου και η Μητρόπολις διέθετε τότε Μητροπολιτική Εξοχική κατοικία στην Κοινότητα Ομόδους. Ο τότε Μητροπολίτης Πάφου Φώτιος, με την καλλιέργεια του πνεύματος που τον διέκρινε, σε συνεργασία με αρμόδιους παράγοντες, συνέβαλε στην ίδρυση Γυμνασίου στην περιφέρεια των κρασοχωριών και πρότεινε τη στέγασή του στο Όμοδος.
Οριακή ημερομηνία για την κοινότητα Ομόδους η 1η Σεπτεμβρίου του 1953. Το Γυμνάσιο Ομόδους είναι πια γεγονός. Με την επίσημη ονομασία «Ελληνικό Γυμνάσιο Ομόδους» αρχίζει τη λειτουργία του, με τρεις αρχικά τάξεις και στεγάζεται , όπως τις παλιές Σχολές, στα κελιά του Μοναστηριού.
Μεγάλη η χαρά των κατοίκων του Ομόδους, αλλά και πολύμοχθος ο αγώνας τους για την ολοκλήρωσή του σε εξατάξιο, την οικονομική του ενίσχυση και τη στέγασή του σε ιδιωτικό χώρο. Η πρώτη Σχολική Εφορεία με Πρόεδρο τον ίδιο τον ιδρυτή του Γυμνασίου, Μητροπολίτη Πάφου Φώτιο και μέλη τους: Πολύδωρο Κυβερνήτη, Αθηνόδωρο Ιωαννίδη, Γεώργιο Παπαδόπουλο, Κώστα Χριστοφάκη, Γεώργιο Μακαρίτη και Ιωάννη Σωκράτους, αποφασίζουν τη διεξαγωγή εράνου τόσο στην κοινότητα όσο και στα γύρω χωριά.
Η μοίρα όμως επεφύλασσε δύσκολα χρόνια.
1955. Έναρξη του Απελευθερωτικού Αγώνα του 1955-59.
Κανένας δεν έδινε σημασία στους Ομοδίτες που ζητούσαν βοήθεια για το Γυμνάσιό τους και οι προσπάθειές τους απέβαιναν άκαρπες.
Την απογοήτευσή τους, έρχεται να ενισχύσει η απόφαση της Αγγλικής Κυβέρνησης ότι το διδακτικό προσωπικό δεν μπορεί να πληρώνεται από την Κυβέρνηση, γιατί δεν διατίθενται τόσα λεφτά για τέτοιο σκοπό.
Απογοητεύονται οι κάτοικοι του Ομόδους, αλλά η φιλομάθειά τους δεν τους αφήνει να λυγίσουν. Το Γυμνάσιο Ομόδους, στεγάζεται τώρα στην εξοχική Μητροπολιτική Κατοικία και το Διδακτικό Προσωπικό πληρώνεται από εράνους και δωρεές της Εκκλησίας και των κατοίκων που διεξάγονται από τα μέλη της Σχολικής Εφορείας με Πρόεδρο τώρα τον
Γεώργιο Παπαδόπουλο και μέλη, τούς Αθηνόδωρο Ιωαννίδη, Κώστα Χριστοφάκη, Ιωάννη Σωκράτους και Γεώργιο Μακαρίτη.
Μετά το πέρας του Απελευθερωτικού Αγώνα το 1959 αρχίζει, με τη βοήθεια πια της Κυβέρνησής μας και του Υπουργείου Παιδείας, η ανέγερση του νέου κτιρίου, και το 1961 το Γυμνάσιο Ομόδους ολοκληρωμένο σε εξατάξιο λειτουργεί σε ιδιόκτητο χώρο, στον οποίο βρίσκεται μέχρι σήμερα.
Το Σχολείο σαν τον φοίνικα που αναγεννάται από τη στάχτη του, αναζωπυρώνει την παλιά παράδοση και αποτελεί κέντρο πνευματικής ακμής και πολιτιστικής ακτινοβολίας της περιοχής. Χάρη στις προσπάθειες των Τεχνικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού συντηρείται ως κτίριο και ως πνευματικό φυτώριο, με υψηλά,
ποσοστά 80% με 90%, επιτυχίας κάθε χρόνο στις εισαγωγικές εξετάσεις για τα Ανώτερα και Ανώτατα Εκπαιδευτήρια της Ελλάδος, της Κύπρου και του εξωτερικού.
Η σημερινή Σχολική Εφορεία αποτελείται από 9 μέλη με Πρόεδρο τον κύριο Άριστο Χρ. Αρίστου, ο οποίος προεδρεύει των εκάστοτε Σχολικών Εφορειών από το 1962. Φιλομαθής και φιλοπρόοδος άνθρωπος, φροντίζει τα Σχολεία και χάρη στις άοκνες και επίμονες προσπάθειές του, σε συνεργασία με τον εκάστοτε Διευθυντή και τις Τεχνικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και με όλους τους αρμόδιους φορείς φροντίζει ώστε να εγκρίνονται κάθε χρόνο κονδύλια και να εκτελούνται εργασίες, έτσι ώστε να συντηρείται και να λειτουργεί ομαλά.
Τα δύο τελευταία χρόνια λειτουργεί και η εννιαμελής Σχολική Εφορεία του Δημοτικού Σχολείου Ομόδους με Πρόεδρο τον κ. Ιάσονα Χαραλάμπους
Για ένα χρονικό διάστημα άρχισε να φθίνει και να μειώνεται ο αριθμός των μαθητών σε ανησυχητικό βαθμό, αλλά και πάλιν χάρη στις προσπάθειες της Διεύθυνσης, της Σχολικής Εφορείας και του Συνδέσμου Γονέων έχει επιτευχθεί η επέκταση της Εκπαιδευτικής
Περιφέρειας Ομόδους με την συμπερίληψη και νέων κοινοτήτων Άγ. Αμβρόσιου, Κυβίδων, Πάχνας και Βουνίου.
Η Εκπαιδευτική Περιφέρειά του, αυτή τη στιγμή, καλύπτει 19 χωριά και αριθμεί 116 παιδιά, 73 στο Γυμνάσιο και 43 στο Λύκειο και προβλέπεται ότι τα επόμενα χρόνια θα αυξηθεί κατά πολύ ο αριθμός των μαθητών.
Οι 19 κοινότητες, τα παιδιά των οποίων, βάσει νόμου, δικαιούνται να φοιτούν στο Γυμνάσιο Ομόδους είναι: Άγ. Αμβρόσιος , Αγ. Θεράπων, Άγ. Νικόλαος, Άρσος, Βάσα, Βουνί, Δορά, Κοιλάνι, Κάτω Πλάτρες, Κυβίδες, Μανδριά, Μαλλιά, Όμοδος, Πάνω Πλάτρες, Πάχνα, Πέρα Πεδί, Πραιτώρι, Φιλούσα και Φοινί.
| ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΑΝΑ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΑΞΗ | ||||||||
| Α/Α | ΧΩΡΙΟ | ΑΡ.ΜΑΘΗΤΩΝ | Α | Β | Γ | Α΄.Ε.Λ. | Β’.Ε.Λ. | ΓΣ3 |
| 1. | Άγ.Αμβρόσιος | 3 | – | 1 | – | 2 | – | 1 |
| 2. | Αγ.Θεράπων | – | – | – | – | – | – | – |
| 3. | Αγ.Νικόλαος | 2 | – | 1 | 1 | – | – | – |
| 4. | ‘Αρσος | 7 | 2 | – | 2 | – | 2 | 1 |
| 5. | Βάσα | 2 | 1 | 1 | – | – | – | – |
| 6. | Δορά | 14 | 3 | 3 | 1 | 1 | 1 | 2 |
| 7. | Κοιλάνι | 9 | – | 2 | 2 | 1 | 2 | 2 |
| 8. | Κάτω Πλάτρες | 7 | 1 | 3 | 2 | 1 | – | – |
| 9. | Κυβίδες | 20 | 5 | 5 | 1 | 5 | 2 | 1 |
| 10. | Μανδριά | 4 | – | 2 | 1 | 1 | – | – |
| 11. | Μαλλιά | 6 | 3 | 2 | 1 | – | – | – |
| 12. | ‘Ομοδος | 9 | 2 | 1 | 2 | 3 | – | 1 |
| 13. | Πάνω Πλάτρες | 11 | 1 | 3 | 1 | 3 | 3 | – |
| 14. | Πέρα Πέδι | – | – | – | – | – | – | – |
| 15. | Πραιτώρι | 1 | – | – | 1 | – | – | – |
| 16. | Φιλούσα | 2 | – | – | – | – | 1 | 1 |
| 17. | Φοινί | 19 | 4 | 3 | 6 | 3 | 2 | 1 |
| Σύνολο | 116 | 22 | 30 | 21 | 20 | 13 | 10 | |
Στο Σχολείο σήμερα λειτουργούν εργαστήρια Φυσικής, Χημείας, Σχεδιασμού και Τεχνολογίας και ειδικές αίθουσες Ιστορίας, Γλωσσών και Ηλεκτρονικών Υπολογιστών (2) εξοπλισμένες με όλη την υλικοτεχνική υποδομή. Διαθέτει επίσης Βιβλιοθήκη η οποία αριθμεί σήμερα 6.500 χιλιάδες βιβλία και συνεχώς εμπλουτίζεται.
Το διδακτικό προσωπικό, με Διευθυντή τον κ. Κώστα Παπαπαναγίδη, Διδάκτορα Φιλοσοφίας, αριθμεί 32 καθηγητές εκ των οποίων οι 11 είναι εξ ολοκλήρου στο Όμοδος και οι υπόλοιποι 21 είναι και σε άλλα σχολεία.
Η προνομιούχα θέση στην οποία βρίσκεται προσφέρει στο προσωπικό και στους μαθητές του, την άνεση ενός ελκυστικού και ευχάριστου περιβάλλοντος.
Λειτουργεί μέσα στα πλαίσια των κανονισμών της Πολιτείας και ακολουθεί πάντοτε το Αναλυτικό Πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού.
Τιμά τις Εθνικές μας Επετείους με παρελάσεις και Δοξολογίες, έχοντας πλήρη συνεργασία με τις τοπικές αρχές και την Εκκλησία.
Διατηρεί άρρηκτο δεσμό με την Ιερά Μητρόπολη Πάφου και τον Μητροπολίτη κ.κ. Χρυσόστομο, ο οποίος είναι Πνευματικός του Πατέρας, καθοδηγητής των παιδιών του και δωρητής, ενισχύοντας κάθε χρόνο το ταμείο των απόρων μαθητών και των άλλων αναγκών του.
Αξιοποιώντας το υλικό και τις εγκυκλίους του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, έχει πάντοτε ως στόχο του, εκείνον τον οποίο όρισε τα δύο τελευταία χρόνια το Υπουργείο, δηλαδή «τη δημιουργικότητα και τη χαρά της μάθησης , τη δημιουργικότητα των μαθητών μέσα και έξω από την τάξη και την εξοικείωσή τους με τη σύγχρονη τεχνολογία και τον κόσμο της πληροφορίας».
Διαθέτει κάθε χρόνο, από κληροδοτήματα και δωρεές, ένα σημαντικό χρηματικό ποσό για βραβεία για τους άριστους στο ήθος και την επίδοση μαθητές του. Απονέμονται τα βραβεία: Όμηρου και Μελάνθης Λοϊζίδου, Αριστοτέλη Μαντρίδη, Ευέλθοντος και Πολυξένης Ιωαννιδη, Κοινοτικού Συμβουλίου Ομόδους, Συνεργατικής Πιστωτικής Εταιρείας Ομόδους, Συνδέσμου Αγωνιστών Πόλεως και Επαρχίας Λεμεσού (ΣΑΠΕΛ), «Ελένειο βραβείο» του κ. Χαράλαμπου Χρίστου, Φωφώς Νικολαϊδου, Ελισάβετ Παπακόκκινου, Λέλλας Παναουρή, Συνεργατικής Πιστωτικής Εταιρείας Φοινίου, Λεόντιου και Άριστου Αρίστου, Δήμου Παπαδόπουλου, Τάκη Ταμάνη, Θεοφύλακτου Χατζηκώστα και από πέρυσι, «Παπαπαναγίδειο βραβείο» του κ. Κώστα Παπαπαναγίδη «εις μνήμη» της συζύγου του Μαρίας Παπαπαναγίδου.
Άξια λόγου είναι επίσης η Υποτροφία «Βασίλη και Αθηνάς Μπάζα», την οποία διαθέτει το Σχολείο στους τελειόφοιτους μαθητές.
Η Αθηνά Νεστορίδη – Μπάζα, κόρη του Θεόδωρου Νεστορίδη, ο οποίος προαναφέραμε, ήταν απόφοιτος της πρώτης Ελληνικής Σχολής, προσφέρει στο Γυμνάσιο τα τελευταία χρόνια «εις μνήμη» των γονέων της Θεόδωρου και Μυρσίνης Νεστορίδη και του συζύγου της Βασίλη, υποτροφία για πτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Αθηνών στους κλάδους Ιατρικής , Ελληνικής Φιλολογίας, Γεωπονικής, και στο Κρατικό Ωδείο Αθηνών
Όροι της Υποτροφίας είναι:
1. Να έχουν γεννηθεί αυτοί ή οι γονείς τους στο Όμοδος και να είναι απόφοιτοι του Γυμνασίου Ομόδους.
2. Να είναι απόφοιτοι του Γυμνασίου Ομόδους, ανεξαρτήτως τόπου γεννήσεως ή καταγωγής.
3. Να έχουν γεννηθεί αυτοί ή οι γονείς τους στο Όμοδος και να είναι απόφοιτοι οποιουδήποτε άλλου σχολείου της Κύπρου.
Οι υποψήφιοι θα πρέπει να διακρίνονται για το ήθος, τον χαρακτήρα, τη διαγωγή και την άψογη συμπεριφορά στο σχολείο, στην οικογένεια και στην κοινωνία που ζουν και να ακολουθούν τις Ελληνοχριστιανικές αρχές.
Όλοι οι ανωτέρω όροι είναι απαράβατοι και πρέπει να εφαρμόζονται απόλυτα.
Το ποσό της υποτροφίας, ορίζεται σε 60.000 δραχμές μηνιαίως, για εννέα μήνες ετησίως και θα καταβάλλεται στον υπότροφο, από τους δωρητές, το πρώτο δεκαπενθήμερο εκάστης τριμηνίας, αρχής γενομένης από τον Οκτώβριο.
Για περαιτέρω πληροφορίες, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να επικοινωνήσουν με την Τοπική Συμβουλευτική Επιτροπή Ομόδους, πρόεδρος της οποίας είναι ο εκάστοτε Γυμνασιάρχης και μέλος ο Αιδεσιμότατος Οικονόμος της Ιεράς Μονής Τιμίου Σταυρού Ομόδους, πατήρ Κωνσταντίνος Ξενοφώντος στα τηλέφωνα 25422942 και 25421721.
Σε περίπτωση δύο και πλέον υποψηφίων θα ληφθεί υπόψη η βαθμολογία.
Διάφορα παλαιά και τωρινά στιγμιότυπα από τη ζωή του Σχολείου
Οι πρώτες δύο πράξεις όπως είναι καταχωρημένες στο Βιβλίο Πρακτικών του Καθηγητικού Συλλόγου τον Σεπτέμβριο του 1953.
Οι Διευθυντές του Γυμνασίου Ομόδους από της Ιδρύσεώς του μέχρι σήμερα
| 1. | Μοσχογιάννης Ιωάννης | 1953 – 54 |
| 2. | Αλεξόπουλος Αλέξιος | 1954 – 55 |
| 3. | Καμπαξής Πέτρος | 1955 – 56 μέχρι 1959 – 60 |
| 4. | Σιακαλλής Ιγνάτιος | 1960 – 61 μέχρι 1962 – 63 |
| 5. | Παναγιωτόπουλος Κώστας | 1963 μόνο για δύο μήνες |
| 6. | Βολονάκης Δημήτριος | 1963 – 64 μέχρι 1968 – 69 |
| 7. | Περατικός Χρίστος | 1969 – 70 μέχρι 1975 – 76 |
| 8. | Παπαδόπουλος Ιωάννης | 1976 -77 μέχρι 1977 – 78 |
| 9. | Ελευθεριάδης Βάσος | 1978 -79 μέχρι 1979 – 80 |
| 10. | Παναουρή Λέλλα | 1980 – 81 μέχρι 1981 – 82 |
| 11. | Ιεροδιακόνου Ανδρέας | 1982 – 83 μέχρι 1983 – 84 |
| 12. | Διορίτης Μιχάλης | 1984 – 85 μέχρι 1985 – 86 |
| 13. | Οικονόμου Βασίλης | 1986 -87 |
| 14. | Καδής Χριστόφορος | 1987 – 88 μέχρι 1988 – 89 |
| 15. | Χριστοδούλου Χρίστος | 1989 – 90 μέχρι 1990 – 91 |
| 16. | Μιχάλης Δαμιανίδης | 1991- 92 |
| 17. | Κολοκασίδης Γεώργιος | 1992 – 93 μέχρι 1993 – 94 |
| 18. | Μιχαηλίδης Μιχάλης | 1994 – 95 μέχρι 1995 -96 |
| 19. | Κωνσταντινίδου Ελλάδα | 1996 – 97 μέχρι 1997 – 98 |
| 20. | Νεοφύτου Ευριπίδης | 1998 – 99 μέχρι 1999 – 2000 |
| 21. | Παπαπαναγίδης Κώστα | 2000 – 01 μέχρι σήμερα |
Όσο υπάρχει Ελληνισμός, το Γυμνάσιο Ομόδους, με Έμβλημα και Σφραγίδα του τον Τίμιο Σταυρό, θα λειτουργεί πάντα σαν πνευματική κοιτίδα που θα τρέφει και θα διδάσκει τους νέους της περιοχής μας με τα Ελληνοχριστιανικά ιδεώδη .
Μελετώντας όλο αυτό το ιστορικό των Εκπαιδευτηρίων Ομόδους, ύψιστο καθήκον όλων, είναι να ευλογούμε και να προσευχόμαστε γι΄ αυτούς που
το φροντίζουν, Εφόρους, Συνδέσμους Γονέων, Διδακτικό – Γραμματειακό – Βοηθητικό προσωπικό και Δωρητές.
Των δε τεθνεώτων Ιδρυτών, Εφόρων, Διδασκάλων και Διδασκομένων σ΄ αυτά, ολόψυχην αναπέμπομεν την δέησιν, Αιωνία αυτών η μνήμη.
Επιμέλεια και συλλογή στοιχείων : Χρυστάλα Γερολεμή, Γραμματεία Γυμνασίου Ομόδους
Βιβλιογραφία : Αρχείο Σχολείου
Βιβλίο: «Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΝ ΚΥΠΡΩ ΕΠΙ ΑΓΓΛΟΚΡΑΤΙΑΣ 1878 – 1946»
Του Κλεόβουλου Ι. Μυριανθόπουλου
Αμπελοκαλλιέργεια
Η αμπελοκαλλιέργεια αποτελούσε για την Κύπρο μια από τις κυριότερες ασχολίες από τα πανάρχαια χρόνια μέχρι σήμερα και ήταν στενά συνδεδεμένη με τη ζωή, τα ήθη και τα έθιμα του Κύπριου αμπελουργού. Εξαίρεση, φυσικά, δεν θα αποτελούσε το κεφαλοχώρι των παραδοσιακών κρασοχωριών της επαρχίας Λεμεσού, το Όμοδος.
Με την πάροδο των αιώνων το αμπέλι στο Όμοδος βρήκε φιλόξενο περιβάλλον, ήπιο κλίμα και εδαφικές συνθήκες, όλα ιδανικά για την ανάπτυξη του.
Με πρωτόγονα μέσα, την αξίνα και το άροτρο, αλλά προπάντων με σκληρή δουλειά και ιδρώτα, οι φιλόπονοι κρασοχωριάτες με ικανότητα κατόρθωσαν να δαμάσουν τους άγριους και πανύψηλους λόφους και να τους μετατρέψουν σε πλούσια καρποφόρα αμπέλια. Από πολύ παλιά μέχρι και σήμερα το αμπέλι αποτελεί τη μοναδική πηγή εισοδήματος του Ομόδους. Η οικονομική σημασία του αμπελιού είναι πολύ μεγάλη, γιατί πολλές δεκάδες οικογένειες, περισσότεροι από 500 αμπελοκαλλιεργητές, εξαρτώνται έμμεσα ή άμεσα από την καλλιέργεια του αμπελιού. Περίπου καλλιεργείται έκταση 6,700 δεκαριών και η παραγωγή του προϊόντος τους φτάνει περίπου τους 4000 τόνους σταφύλια. Ακόμη, το αμπέλι αξιοποιεί ένα μεγάλο ποσοστό γης που δεν ευδοκιμεί οικονομικά άλλο είδος γεωργικού προϊόντος.
Ακόμη ομορφαίνει και το περιβάλλον με το πράσινο του χρώμα.
Οι Ομοδίτες αμπελοκαλλιεργητές, ακόμη και σήμερα, παρόλη την έντονη αστυφιλία που παρατηρείται στην περιοχή προσπαθούν να διατηρήσουν, όχι μόνο το αμπέλι, αλλά παράλληλα και το φυσικό περιβάλλον.
Βέβαια, σήμερα εκτός από τις ντόπιες παραδοσιακές ποικιλίες, το άσπρο και το μαύρο, καλλιεργούνται και νέες οινοποιήσιμες ποικιλίες όπως το Καπερνέ σοβινιόν, Σιηράζ, Σιαρτονέ, Ρίσλινγκ κ.α.
Είναι γεγονός αναμφισβήτητο, ότι στο Όμοδος παράγονται σταφύλια ποιότητας, που με τη σειρά τους παράγουν κρασιά εξαιρετικής ποιότητας.
Τόσο το βουνό «Αφάμης» όσο και η περιοχή «Λαόνα» θεωρούνται οι περιοχές με τα αρχαιότερα αμπέλια και τα εκλεκτότερα κρασιά του νησιού.
Επιμέλεια κειμένων: Παναγιώτης Σωκράτους
Γραμματέας εκκλησιαστικής επιτροπής
Χρήσιμες Υπηρεσίες και Τηλέφωνα
| Κοινοτικό Συμβούλιο Ομόδους | 25422453 |
| Κοινοτάρχης | 99605463 |
| Σ.Κ.Ε. | 25421043 |
| Μονή Τιμίου Σταυρού | 25422833 |
| Μουσεία | 25422668 |
| Κεντρική Συνεργατική ΣΠΕ Ομόδους | 25422500 |
| Περιφερειακό Δημοτικό Σχολείο Ομόδους | 25422536 |
| Περιφερειακό Γυμνάσιο / Λύκειο Ομόδους | 25421721, 25422330 |
| Περιφερειακό Ιατρικό Κέντρο Ομόδους | 25421254 |
| Ιερέας Οικονόμος Παπανεόφυτος | 99482234 |
| Αστυνομικός Σταθμός Πλατρών | 25813018 |
| Πυροσβεστική Υπηρεσία Πλατρών | 25421180 |
| Δασικός Σταθμός Πλατρών | 25422625 |
| Ταχυδρόμος Γεώργιος Κωνσταντίνου | 99494259 |
| Συγκοινωνίες ΕΜΕΛ | 25954050 |
| Aσθενοφόρο | 112 22887171 |
Περιφερειακό Ιατρικό Κέντρο Ομόδους
Το Αγροτικό Υγειονομικό Κέντρο Ομόδους, ιδρύθηκε γύρω στο 1987, με στόχο να συμβάλει στην βελτίωση των προσφερομένων ιατρικών υπηρεσιών, στον Αγροτικό κόσμο του Ομόδους και της γύρω περιοχής.
Οι προσπάθειες για την δημιουργία του Αγροτικού Υγειονομικού Κέντρου, άρχισαν πολύ πριν το 1987 από μια ομάδα προοδευτικών κατοίκων του Ομόδους, έχοντας πάντοτε υπόψη τις ανάγκες της Κοινότητας και της γύρω περιοχής, στον τομέα της παροχής ιατρικών υπηρεσιών στους κατοίκους των κρασοχωριών. Οι δυσκολίες ήταν πολλές και συνεχείς. Όμως η θέληση και η δύναμη της ομάδας πρωτοβουλίας και γενικά της Κοινότητας, συνέβαλαν σημαντικά, ώστε να πείσουν την Κυβέρνηση ν’ αρχίσει την υλοποίηση της κατασκευής του Αγροτικού Υγειονομικού Κέντρου. Για τον σκοπό αυτό, η Κοινότητα παραχώρησε στις Ιατρικές Υπηρεσίες το υφιστάμενο Δημοτικό και διπλανό χώρο, που βρίσκονται στο συγκρότημα του Κοινοτικού Συμβουλίου.
Μετά το πέρας της διαμόρφωσης του υφιστάμενου Δημοτικού και της ανέγερσης άλλων δωματίων και την τοποθέτηση του κατάλληλου εξοπλισμού, άρχισε η λειτουργία του από το 1987.
Οι προσπάθειες καρποφόρησαν και το όλο έργο ολοκληρώθηκε, έγινε μία πραγματικότητα και σήμερα στολίζει την Κοινότητα.
Το Αγροτικό Υγειονομικό Κέντρο επανδρώνεται με ένα Ιατρικό Λειτουργό, ένα Φαρμακοποιό και δύο Νοσοκόμες.
Σήμερα το Αγροτικό Υγειονομικό Κέντρο Ομόδους, παρέχει Ιατρικές Υπηρεσίες, όπως και πρώτες βοήθειες σε περίπτωση έκτακτων περιστατικών, που εξυπηρετούνται με ασθενοφόρο, με εθελοντές οδηγούς από την Κοινότητα, στους ασθενείς και γενικά στους κατοίκους του Ομόδους και των γύρω χωριών Βάσα,(Κοιλανίου), Άρσος, Ποταμιού, Μαλλιά, και Βουνί.
Ακόμα προσφέρει ιατρικές υπηρεσίες, στους μαθητές του Περιφερειακού Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου Ομόδους, όπως και στους ντόπιους και ξένους τουρίστες.
Παναγιώτης Σωκράτους
Γραμματέας Εκκλησιαστικής Επιτροπής
Ιερού Ναού Τιμίου Σταυρού Ομόδους
Κεντρική Συνεργατική Τράπεζα
Οι κάτοικοι του Ομόδους από τα πολύ παλιά χρόνια έδειχναν, δείχνουν και θα εξακολουθήσουν και στο μέλλον να δείχνουν ζωηρό ενδιαφέρον, για την ανάπτυξη και πρόοδο του χωριού τους. Τη χρονιά του 1928, για πρώτη φορά αποφάσισαν την δημιουργία της Συνεργατικής Πιστωτικής Εταιρείας Ομόδους, με σκοπό την προαγωγή των οικονομικών συμφερόντων και την εξυπηρέτηση των μελών της.
Η πορεία της Εταιρείας δια μέσου των πολλών χρόνων της λειτουργίας της, πέρασε πολλές δυσκολίες, αντιμετώπισε πολλά προβλήματα, ιδιαίτερα τα μεταπολεμικά χρόνια, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί σε διάλυση και να κλονίσει την εμπιστοσύνη του κόσμου προς τον συνεργατισμό.
Όμως η δύναμη των Ομοδιτών ήταν απεριόριστη και η θέληση τους να ξεφύγουν από τις δυσκολίες, τόσο τις κοινωνικές και τις οικονομικές, που αντιμετώπιζαν λόγω τις έλλειψης της Εταιρείας, τους οδήγησαν τον Αύγουστο του 1969 να βάλουν τις βάσεις, για την δημιουργία Νέας Συνεργατικής Πιστωτικής Εταιρείας, με την επωνυμία « Ο ΤΙΜΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ».
Η σύνθεση της πρώτης επιτροπής ΣΠΕ Ομόδους «Ο Τίμιος Σταυρός», αποτελείτο από τον Μιχάλη Αργυρού Πρόεδρο και μέλη τον Κώστα Παπαγαθοκλή και τους αείμνηστους Αντώνη Ποταμίτη, Μιχάλη Μάρκου και Χαράλαμπο Ευγενίου. Στις 10 Αυγούστου του 1969 και με μηνιαίο μισθό μίας λίρας, διορίζεται ο πρώτος Γραμματέας της Εταιρείας, ο αείμνηστος Χριστάκης Χαχολιάδης, ο οποίος υπηρέτησε μέχρι το 1988 και στη συνέχεια τον διαδέχεται ο Κύριος Μάριος Ιωαννίδης, για τα επόμενα 6 χρόνια.
Η βοήθεια του Τιμίου Σταυρού, οι εμπειρίες που αποκτήθηκαν από την μακρόχρονη λειτουργία της Εταιρείας, συνδυασμένες με την εργατικότητα και το ήθος του προσωπικού, την πολύ καλή συνεργασία των μελών και προπάντων την δημιουργία αρμονικών σχέσεων με τους υπεύθυνους και εκπροσώπους του συνεργατισμού, έχοντας πάντα την αμέριστη συμπαράστασή τους, συνέβαλαν στη σταθερή και ανοδική πορεία της Εταιρείας. Σήμερα παρατηρείται σημαντική και αξιόλογη επιτυχία στο έργο της ΣΠΕ Ομόδους και μέσω αυτής της ευημερίας των κατοίκων του Ομόδους.
Στην ανελικτική πορεία της Εταιρείας συνέτειναν τα πιο κάτω:
- Απόκτηση νέων σύγχρονων γραφείων, που ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των καιρών μας.
- Μηχανογράφηση εργασιών της Εταιρείας.
- Εφαρμογή τρεχούμενων λογαριασμών με επιταγές.
- Λειτουργία Υπηρεσίας ξένου συναλλάγματος.
- Πλήρης λειτουργία των γραφείων της Εταιρείας, με ωράριο των Τραπεζών.
Όμως η Εταιρεία προσβλέπει με αισιοδοξία και για το μέλλον. Σήμερα καταβάλλονται τεράστιες προσπάθειες, για ενοποίηση όλων των Συνεργατικών Πιστωτικών Εταιρειών των Ορεινών Θερέτρων, μέσα στα πλαίσια της εναρμόνισης των Εταιρειών με το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο. Τις προσπάθειες τις υποστηρίζουν και τις προωθούν, η Υπηρεσία Εποπτείας και Ανάπτυξης Συνεργατικών Εταιρειών και γενικά το ευρύτερο Συνεργατικό Κίνημα.
Αναμένεται όπως ανατείλουν φωτεινότερες και καλύτερες μέρες.
Από την δημιουργία της νέας ΣΠΕ «Ο ΤΙΜΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ» το 1969, διετέλεσαν Πρόεδροι της Εταιρείας οι ακόλουθοι:
- 10/08/1969 – 17/08/1972 – Μιχάλης Αργυρού
- 18/08/1972 – 06/03/1977 – Αντώνης Ποταμίτης
- 07/03/1977 – 14/12/1980 – Μιχαήλ Γ. Ευριβιάδης
- 15/12/1980 – 03/06/1984 – Ηρόδοτος Ευθυμίου
- 04/06/1984 – 25/05/1988 – Μάριος Ιωαννίδης
- 26/05/1988 – 28/06/2002 – Σωκράτης Ι. Σωκράτους
- 29/06/2002 – μέχρι σήμερα – Παναγιώτης Σωκράτους.
Τα Μέλη της σημερινής επιτροπής αποτελούν οι πιο κάτω:
Νίκος Ζήνωνος, Μιχαήλ Νεοκλέους, Θεμιστοκλής Μιχαήλ και Περικλής Χαραλάμπους.
Γραμματέας της Εταιρείας από τον Γενάρη του 1994, είναι ο Κύριος Ευγένιος Μιχαήλ και βοηθός Γραμματέα, από το 2000, η κυρία Γρηγορία Νίκου.
Επιμέλεια κειμένων: Παναγιώτης Σωκράτους
Γραμματέας εκκλησιαστικής επιτροπής
Αγροτουρισμός / Τουριστική Ανάπτυξη
Αν σήμερα το Όμοδος εξελίχθηκε και εξελίσσεται ακόμα σ’ ένα πολυσύχναστο αγροτουριστικό θέρετρο, τούτο κατά γενική ομολογία οφείλεται στην αξιόλογη δράση και την στενή συνεργασία των Τοπικών Αρχών του Κοινοτικού Συμβουλίου, της Εκκλησιαστικής Επιτροπής, της Επιτροπείας της Σ.Π.Ε. Ομόδους, του Ομίλου «οι φίλοι του Ομόδους», των κατοίκων και των φίλων του χωριού.
Από πολύ νωρίς, την δεκαετία του 1980, το Όμοδος στρέφεται προς τις ρίζες του, τις πηγές του, επιζητώντας την πρόοδο και την ανάπτυξή του σε πολλούς τομείς, περιλαμβανομένων και του αγροτουρισμού.
Γρήγορα κατανόησε την έννοια του αγροτουρισμού και διαπίστωσε ότι είναι μία νέα μορφή τουρισμού, που βοηθά την αγροτική οικογένεια και προβάλλει την Κυπριακή παράδοση. Εδώ και μερικά χρόνια, άρχισε στο Όμοδος να αναπτύσσεται ο αγροτουρισμός, από τους ανθρώπους που ασχολούνται με τα αμπέλια και είχαν παραδοσιακές κατοικίες και τις μετέτρεψαν σε τουριστικά καταλύματα, άλλες σε καταστήματα ενθυμίων, εστιατόρια και σε μικρές ταβερνούλες. Έτσι, κατόρθωσε να προσφέρει στους τουρίστες τη δυνατότητα να ζήσουν για ένα μικρό διάστημα ήρεμα μέσα στην φύση, κοντά στον αμπελουργό και στις γεωργικές του ασχολίες (κλάδεμα, καλλιέργεια, μάζεμα σταφυλιών, κατασκευή κρασιού κ. α.), να γνωρίσει τα ήθη και τα έθιμα του χωριού, την λαϊκή τέχνη και παράδοση, να γευθεί την παραδοσιακή κουζίνα και τα παραδοσιακά προϊόντα. Οι κάτοικοι του Ομόδους κατόρθωσαν να αυξήσουν τα εισοδήματα τους με την εκμετάλλευση παραδοσιακών καταλυμάτων και την διάθεση αμπελουργικών προϊόντων δικής τους παραγωγής στους τουρίστες, όπως σουτζούκο, παλουζέ, κρασί κ. α., καθώς αρκατένα κουλούρια και είδη τοπικής λαϊκής τέχνης, όπως είναι η ξακουστή μοδίτικη πιπίλα.
Επίσης δόθηκε η ευκαιρία σε νέες οικογένειες να παραμείνουν στην ύπαιθρο, να επιστρέψουν στις ρίζες τους και να ασχοληθούν με την διατήρηση καταστημάτων ενθυμίων, εστιατορίων, ταβερνών, οινοποιείων, καταλυμάτων κ.α.
Ο επισκέπτης του Ομόδους έχει την δυνατότητα να μείνει στο χωριό σε αναπαλαιωμένα παραδοσιακά σπίτια και ξενώνες. Σήμερα υπάρχουν πέραν των 40 επιπλωμένων διαμερισμάτων με δυναμικότητα 140 κλινών, που παλιά ήταν αποθήκες αμπελουργών, τα οποία ενοικιάζονται ολόχρονα τόσο σε Κύπριους όσο και ξένους.
Πολλά καταστήματα ενθυμίων βρίσκονται κατά μήκος των γραφικών σοκακιών και άλλα πολλά πλαισιώνουν την απέραντη, λιθόστρωτη πλατεία του χωριού, στα οποία ο επισκέπτης θα βρει παραδοσιακά προϊόντα λαϊκής τέχνης, δαντέλες κεντήματα κ. α.
Ακόμα ο επισκέπτης θα δει τις γυναίκες του χωριού, παλαιότερα νέες και γριές, σήμερα περισσότερες γριές, να μαζεύονται τον μεν χειμώνα στην λιακάδα το δε καλοκαίρι στο πιο ωραίο σκιερό μέρος της γειτονιάς, με ένα βελόνι στο χέρι, για να φτιάχνουν την περίφημη παραδοσιακή πιπίλα, που μπορεί ο καθένας να αγοράσει και να στολίσει τα έπιπλά του και άλλα αντικείμενα. Σήμερα το Όμοδος εξακολουθεί να αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά κέντρα παραγωγής “πιπίλας”. Με την κατασκευή της ασχολούνται πέραν των εξήντα γυναικών.
Ακόμα διαθέτει 14 γραφικές ταβέρνες, εστιατόρια και καφενεία που σερβίρουν πρωινό και παραδοσιακά φαγητά.
Υπάρχουν τέσσερα Οινοποιεία για την παραγωγή κρασιού και σ’ αυτά ασχολούνται τέσσερις οικογένειες. Στα γραφικά δρομάκια και την πλατεία, ο επισκέπτης μπορεί να συναντήσει εργαστήρια που κατασκευάζουν φυσητό γυαλί βιτρό, χαλκογραφίες και εικόνες.
Ο επισκέπτης ακόμα μπορεί να αγοράσει τα ξακουστά αρκατένα κουλούρια, τα οποία παρασκευάζονται στους πέντε φούρνους που διαθέτει το χωριό, όπως και μυρωδάτα, γεύσατα, γλυκόποτα κρασιά, από τα τρία ποτοπωλεία και τα οινοποιεία.
Το μέλλον για τον Αγροτουρισμό στο Όμοδος είναι αισιόδοξο, λόγω των πολλών έργων υποδομής και άλλων διευκολύνσεων που υπάρχουν και της πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς που κληροδότησαν οι παλιές γενιές, την οποία προσπαθούμε πεισματικά να διαφυλάξουμε.
Όμως και οι κάτοικοι του Ομόδους παίρνουν πρωτοβουλίες και ιδέες που προωθούν την ανάπτυξη του Αγροτουρισμού. Με την συνέχιση του Αγροτουρισμού, θα προωθηθεί ακόμα περισσότερο η ανάπτυξη του χωριού.
Βασικά, θα μπορούσε να λεχθεί ότι ο Αγροτουρισμός συνέβαλε και θα συμβάλει στην ανάπτυξη και αναζωογόνηση του Κρασοχωρίου Όμοδος.
Επιμέλεια κειμένων: Παναγιώτης Σωκράτους
Γραμματέας εκκλησιαστικής επιτροπής
Κοινοτικό Πάρκο
Εκδόσεις
Επιχειρήσεις
ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ
| Α/Α | ΟΝΟΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ | ΟΝΟΜΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ | ΤΗΛΕΦΩΝΟ |
| 1 | ΟΜΟΔΟΣ ΤΑΒΕΡΝΑ | ΙΑΣΩΝ Γ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ | 99623196 |
| 2 | ΑΜΠΕΛΟΘΕΑ ΤΑΒΕΡΝΑ | ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΜΑΚΑΡΙΤΗΣ | 99652093 |
| 3 | ΤΑΒΕΡΝΑ ΤΟΥ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗ | ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΜΙΧΑΗΛ | 99405297 |
| 4 | ΚΑΤΩΙ | ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ | 99674444 |
| 5 | ΜΑΚΡΥΝΑΡΙ ΤΑΒΕΡΝΑ | ΠΟΛΥΣ ΜΑΚΑΡΙΤΗΣ | 99780023 |
| 6 | ΤΑΒΕΡΝΑ ΣΤΟΥ ΚΥΡ ΓΙΑΝΝΗ | ΣΤΑΥΡΟΣ ΖΗΝΩΝΟΣ | 99308555 |
| 7 | ΤΑΒΕΡΝΑ ΟΙ ΜΑΥΡΕΣ ΧΗΝΕΣ | ΠΟΛΥΣ ΜΑΚΑΡΙΤΗΣ | 99780023 |
| 8 | ΤΑΒΕΡΝΑ «Η ΚΑΜΑΡΑ» | ΚΑΜΕΛΙΑ ΙΩΑΝΝΟΥ | 99153926 |
| 9 | ΤΑΒΕΡΝΑ «ΘΕΜΕΛΙΟ» | ΘΕΟΔΟΤΟΣ ΘΕΟΔΟΤΟΥ | 99459306 |
ΚΑΦΕΝΕΙΑ – ΚΑΦΕΤΕΡΙΕΣ
| Α/Α | ΟΝΟΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ | ΟΝΟΜΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ | ΤΗΛΕΦΩΝΟ |
| 1 | ΚΑΦΕΝΕΙΟ «Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ» | ΕΛΕΝΗ ΧΡΙΣΤΟΥ | 99342826 |
| 2 | ΚΑΦΕΝΕΙΟ Γ. ΑΘΗΝΟΔΩΡΟΥ & ΥΙΟΙ ΛΤΔ | ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΑΘΗΝΟΔΩΡΟΥ | 99696031 |
| 3 | ΚΑΦΕΝΕΙΟ «Η ΩΡΑΙΑ ΚΥΠΡΟΣ» | ΑΡΓΥΡΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥ | 99311768 |
| 4 | SNACK – BAR ΠΛΑΤΕΙΑ | ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ | |
| 5 | ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ Ο ΤΙΜΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ | ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ | 96569324 |
| 6 | ΚΑΦΕΝΕΙΟ «ΤΟ ΤΕΜΠΕΛΧΑΝΙΟΝ» | ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ | 96569324 |
| 7 | ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΟΙ ΜΑΥΡΕΣ ΧΗΝΕΣ | ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΑΚΑΡΙΤΗΣ | 99780023 |
| 8 | GEORGE’S DAUGHTER&SON | AΝΤΡΕΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ | 99026849 |
| 9 | ΚΡΕΠΕΡΙ 50 ΑΠΟΧΡΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΡΕΠΑΣ | ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΑΡΓΥΡΟΥ | 99483704 |
ΠΟΤΟΠΩΛΕΙΑ
| Α/Α | ΟΝΟΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ | ΟΝΟΜΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ | ΤΗΛΕΦΩΝΟ |
| 1 | ΚΑΒΑ ΠΟΤΟΥ ΟΙΝΟΥ ΓΗΣ | ΑΡΓΥΡΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥ | 99311768 |
ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΑ
| Α/Α | ΟΝΟΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ | ΟΝΟΜΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ | ΤΗΛΕΦΩΝΟ |
| 1 | OLYMPUS WINERIES | ΧΑΤΖΗΠΑΥΛΟΥ | 25573391 |
| 2 | ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ MARION | ΜΑΡΙΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ | 99556630 |
| 3 | ΚΤΗΜΑ Η. ΗΡΟΔΟΤΟΥ | ΗΡΟΔΟΤΟΣ ΗΡΟΔΟΤΟΥ | 99479547 25422700 |
| 4 | ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ ΖΗΝΩΝ | ΝΙΚΟΣ ΖΗΝΩΝΑΣ | 99492979 |
| 5 | ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ | ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΑΘΗΝΟΔΩΡΟΥ | 99696031 |
| 6 | ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ ΟΙΝΟΥ ΓΗ |
ΜΟΥΣΕΙΟ ΟΙΝΟΥ
| Α/Α | ΟΝΟΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ | ΟΝΟΜΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ | ΤΗΛΕΦΩΝΟ |
| 1 | ΛΗΝΟΣ ΤΟΥ ΧΑΡΙΛΑΟΥ | ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΑΘΗΝΟΔΩΡΟΥ | 99696031 |
ΟΙΝΟΠΟΤΕΙΟ-ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΕΝΘΥΜΙΩΝ-ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
| Α/Α | ΟΝΟΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ | ΟΝΟΜΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ | ΤΗΛΕΦΩΝΟ |
| 1 | «ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ» | ΧΡΙΣΤΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ | 99404022 |
| 2 | ΕΚΘΕΤΗΡΙΟ-ΠΩΛΗΤΗΡΙΟ ΟΙΝΟΠ.ΟΜΟΔΟΥΣ ΖΗΝΩΝ | ΝΙΚΟΣ ΖΗΝΩΝΟΣ |
ΦΟΥΡΝΟΙ
| Α/Α | ΟΝΟΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ | ΟΝΟΜΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ | ΤΗΛΕΦΩΝΟ |
| 1 | ΦΟΥΡΝΟΣ «ΦΩΤΕΙΝΗ» | ΣΤΑΥΡΟΥΛΛΑ ΔΗΜΟΥ | 99621691 99515140 |
| 2 | G.G TRADITIONAL FOOD PRODUCTS LTD | ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ | 99484824 |
| 3 | GEORGES BAKERY | ΧΡΥΣΤΑΛΛΑ Γ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ | 99411207 |
ΠΡΑΤΗΡΙΟ ΚΟΥΛΟΥΡΙΑ
| Α/Α | ΟΝΟΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ | ΟΝΟΜΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ | ΤΗΛΕΦΩΝΟ |
| 1 | ΕΛΕΝΗ Μ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ | ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ | 99484824 |
ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΟ
| Α/Α | ΟΝΟΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ | ΟΝΟΜΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ | ΤΗΛΕΦΩΝΟ |
| 1 | GEORGE’S DAUGHTER&SON | ΑΝΤΡΕΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ | 99026849 |
ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑΣ
| Α/Α | ΟΝΟΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ | ΟΝΟΜΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ | ΤΗΛΕΦΩΝΟ |
| 1 | ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑΣ | ΜΑΡΟΥΛΛΑ Ι. ΑΡΙΣΤΟΥ | 99340569 |
ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ
| Α/Α | ΟΝΟΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ | ΟΝΟΜΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ | ΤΗΛΕΦΩΝΟ |
| 1 | ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ | ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ | 25422500 |
ΠΑΝΤΟΠΩΛΕΙΑ-ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ
| Α/Α | ΟΝΟΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ | ΟΝΟΜΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ | ΤΗΛΕΦΩΝΟ |
| 1 | ΠΑΝΤΟΠΩΛΕΙΟ RIKOMAP LTD |
ΓΙΩΡΓΟΣ Α.ΓΕΩΡΓΙΟΥ | |
| 2 | ΠΕΡΙΠΤΕΡΟ «Ο ΣΤΑΥΡΟΣ» | ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΑΣ |
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΚΥΠΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΗΜΑΤΩΝ
| Α/Α | ΟΝΟΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ | ΟΝΟΜΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ | ΤΗΛΕΦΩΝΟ |
| 1 | ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΚΥΠΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΗΜΑΤΩΝ | ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ | 99376765 |
ΚΟΣΜΗΜΑΤΟΠΩΛΕΙΟ
| Α/Α | ΟΝΟΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ | ΟΝΟΜΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ | ΤΗΛΕΦΩΝΟ |
| 1 | LITHOS BY STAVRI | ΣΤΑΥΡΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ | |
| 2 | ANONYMOUS BUT FAMOUS | ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥ | |
| 3 | SANTA ALONI COTTAGE LTD | ΜΕΡΟΠΗ ΖΗΝΩΝΟΣ |
SOUVENIR SHOP
| Α/Α | ΟΝΟΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ | ΟΝΟΜΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ | ΤΗΛΕΦΩΝΟ |
| 1 | ΤΡΙΚΛΙΝΟΣ | ΧΡΥΣΤΑΛΛΑ Τ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ | 99652819 25422360 |
| 2 | ΛΗΝΟΣ Α΄ | ΕΛΕΝΑ Γ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ | 99494259 |
| 3 | DEPSI GLASS A΄ | ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΗΛΟΓΕΝΗΣ | 99638617 |
| 4 | DEPSI GLASS Β΄ | ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΗΛΟΓΕΝΗΣ | 99638617 |
| 5 | P.F.P. LEATHER GOODS | ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ | |
| 6 | SOUVENIR | ΚΑΙΤΗ ΤΑΜΑΝΗ | |
| 7 | SOUVENIR ΤΟ ΜΑΚΡΥΝΑΡΙ | ΕΛΕΝΗ ΜΑΚΑΡΙΤΗ | 99342826 |
| 8 | SOUVENIR | ΕΡΑΣΜΙΑ ΠΕΡΔΙΚΗ | |
| 9 | SOUVENIR | ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΓΕΩΡΓΙΟΥ | 99554732 |
| 10 | SOUVENIR | ΛΟΥΚΑΣ ΣΤΑΥΡΟΥ | 96219351 |
| 11 | SOUVENIR | ΓΙΑΝΟΥΛΛΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ | 99556630 |
| 12 | SOUVENIR | ΜΕΡΟΠΗ ΖΗΝΩΝΟΣ | 99557824 |
| 13 | SOUVENIR Α΄+Β΄ | ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ Χ΄΄ ΑΔΑΜΟΥ | |
| 14 | ΑΝΤΡΗ ΛΟΥΚΑ | ΑΝΤΡΗ ΛΟΥΚΑ | |
| 15 | ΤΡΟΟΔΙΑ ΣΤΑΥΡΙΝΙΔΟΥ | ΤΡΟΟΔΙΑ ΣΤΑΥΡΙΝΙΔΟΥ | |
| 16 | HOMODEUS ART&HANDCRAFT GALLERY | ΣΩΤΙΑ ΓΙΑΓΚΟΥ | 99536765 |
| 17 | ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΙΕΣ ΜΑΛΑ | ΕΥΓΕΝΙΑ ΒΑΣΙΛΙΤΖΙΑ ΜΑΛΑ |
